Snehamila..Saagiponi (Eetaram_04/08/2012)

'మీరు', 'గారు'ల కాలం ఎప్పుడో పోయింది... 'రేయ్‌', 'ఏమే'ల స్నేహం పాత పడింది... ఇప్పుడంతా 'హాయ్‌', 'బై'లే... ఇన్‌స్టంట్‌ కాఫీలా.. టీ20 మ్యాచ్‌లా... ట్విట్టర్‌ ట్వీట్‌లా.. ఫేస్‌బుక్‌ షేర్‌లా... ఈ ఉధృతిలో భావోద్వేగాల బంధం బందీ అవుతోంది... దాన్ని ఆపాలంటే ఏం చేయాలి? అసలింతకీ నిజమైన స్నేహం ఎలా ఉండాలి? స్నేహితుడికి ఉండాల్సిన లక్షణాలేంటి? రేపు స్నేహితుల దినోత్సవం సందర్భంగా నిపుణులను సంప్రదించింది 'ఈతరం'. స్నేహాన్ని నిర్వచిస్తూ బోలెడు సినిమాలొచ్చాయ్‌. వర్ణిస్తూ కవుల కలాల నుంచి అనుభూతుల అక్షరాలే జాలు వారాయ్‌. వాళ్ల మాటల్లో చెప్పాలంటే స్నేహం విశ్వమంత విశాలమైంది. సముద్రం కన్నా లోతైంది. అమృతంలా మధురమైంది. మరి స్నేహితుడంటే?? ప్రపంచమంతా నిన్ను వేలెత్తి చూపిస్తుంటే నేనున్నానంటూ అండగా నిలబడేవాడు. అయితే ఉరుకుల పరుగుల ఈ కాలంలో ఇంతటి కమ్మని అనుబంధాలు కరువై పోతున్నాయి. ఇప్పటి స్నేహాల్లో ఎక్కువ శాతం పైపై మెరుగులే అంటున్నారు నిపుణులు. 'ముఖ పుస్తకం'లో మూడువందల స్నేహితులుంటారు. అందులో ముఖ పరిచయం లేనివాళ్లే ఎక్కువ. ట్విట్టర్‌లో వేలమంది ఫాలో అవుతారు. అవసరానికి చేరువయ్యేవాళ్లు అరుదే.మంచి స్నేహితుంటే? కష్టాల్లో వెన్నంటే ఉండేవాడు. మనసు చదివే చొరవ చూపేవాడు. తప్పు చేస్తే సుతిమెత్తగా చీవాట్లు పెట్టేవాడు. గొప్ప పని చేస్తే భుజాలకెత్తుకొని మెచ్చుకునేవాడు. హైటెక్‌ యుగంలో ఈ అనుబంధాలు కనుమరుగవుతున్నాయి. 'ఇప్పటి యువత దృష్టిలో స్నేహం అంటే ఇచ్చిపుచ్చుకోవడమే. ఒకరి గురించి మరొకరు ఆలోచించేంత ఓపిక, తీరిక లేవు. దీనికి ఎవర్నీ తప్పు పట్టడానికి లేదు. ఇదంతా ప్రపంచీకరణ పుణ్యం' అంటారు ప్రొఫెసర్‌ బి.రాజశేఖర్‌. హైదరాబాద్‌ కేంద్రీయ విశ్వవిద్యాలయంలో సైకాలజీ హెడ్‌. మరో మానసిక నిపుణురాలు వీరజారావు మాటల్లో చెప్పాలంటే 'స్వచ్ఛమైన స్నేహం తరగతి గదుల్లో మొగ్గ తొడుగుతుంది. ఆటపాటల్లో ఎదిగి, మనసు విప్పి మాట్లాడుకున్నపుడు వికసిస్తుంది. కానీ నిత్యం పుస్తకాలతో కుస్తీ పట్టే నేటితరం పిల్లలకి అంత సమయం ఎక్కడిది?' అంటారామె. ఉన్న స్నేహం నిలబడాలంటే ఎన్నో సానుకూల అంశాలు కావాలి. విడిపోవడానికి చిన్న కారణం చాలు. ఎంత దగ్గరి స్నేహితులైనా అభిప్రాయ బేధాలు సహజం. మనస్పర్థలు తలెత్తడం ఖాయం. అప్పుడే వాదన ముదురుతుంది. 'తప్పు నీదంటే నీద'ని బెట్టు చేస్తారు. మెట్టు దిగడానికి ఎవరూ ఇష్టపడరు. ఇది ఏళ్ల స్నేహానికి గండి కొడుతుంది. ఒకప్పుడు 'యూ ఆర్‌ మై బెస్ట్‌ ఫ్రెండ్‌' అన్న స్నేహితులే శత్రువుగా మారిపోతారు. 'అదే ఇద్దరిలో ఒకరు చొరవ చూపి ఎదుటివాళ్ల తరపున ఆలోచిస్తే ఈ సమస్య పురిటిలోనే మాయం అవుతుంది' అంటారు వీరజారావు. ఆపై ఓ ఆత్మీయ స్పర్శ, నులివెచ్చని కౌగలి. మొత్తం సమస్య దూదిపింజలా తేలిపోతుంది. పట్టు విడుపులుంటే మరణశయ్య ఎక్కబోతున్న స్నేహం సైతం కొత్త చిగుళ్లు వేస్తుంది. ప్రతిరోజూ ప్రత్యేకమే నిజమైన స్నేహితుల మధ్య భావోద్వేగాల సారూప్యత ఉంటుంది. ఒకేలా ఆలోచిస్తారు. ఒకేలా స్పందిస్తారు. మంచి ఫ్రెండ్‌ తన స్నేహితుడి గెలుపును తన గెలుపుగా భావిస్తాడు. తన స్నేహితుడి గురించి ఏ పరిస్థితుల్లోనూ చెడుగా చెప్పడు. అయితే రాన్రాను ఈ స్నేహాల్లో స్వచ్ఛత లోపిస్తోంది. స్వార్థానికి స్నేహమనే ముసుగు వేస్తున్నారు. సామాజిక అనుబంధాల వెబ్‌సైట్లు మనుషుల్ని దగ్గర చేస్తాయేగానీ మనసుల్ని కలపవు. గమనిస్తే మన క్లోజ్‌ఫ్రెండ్స్‌లో ఎక్కువమంది సహాధ్యాయిలే. మనతో ఒకే క్లాసు చదివి, ఒకే బెంచీపై కూర్చున్న వాళ్లే. దూరంగా ఉన్నా తరచూ కలుసుకోవాలనుకోవడం, ఆపదల్లో పరుగెత్తుకొని రావడం నిజమైన స్నేహానికి సంకేతం. మంచి స్నేహితులకి రోజూ స్నేహితుల దినోత్సవమే. బహుమతులు ఇచ్చిపుచ్చుకోవడం, సందేశాలు పంపుకోవడం, చాటింగ్‌లు నచ్చవు. -ప్రొ|| బి.రాజశేఖర్‌, హైదరాబాద్‌ కేంద్రీయ విశ్వవిద్యాలయం వాసి తక్కువ.. రాశి ఎక్కువ అసలైన స్నేహంలో షరతులుండవు. ప్రేమ, నమ్మకం, పరస్పర అవగాహన ఉంటాయి. ఒకే లక్ష్యం, ఒకే రకమైన సమస్య, సంతోషం అనుభవించే వ్యక్తుల మధ్య స్నేహం పుడుతుంది. స్నేహితులకు హక్కులతోపాటు బాధ్యతలూ ఉంటాయి. మంచి, చెడు రెండింటినీ భరించగలిగేవాడే నిజమైన స్నేహితుడు. ఫ్రెండ్‌ చెడ్డదారి పడుతుంటే గొడవపడి మరీ ఆపగలిగే చొరవ ఉండాలి. ఇలాంటి స్నేహితుల సంఖ్య పరిమితం. ఫేస్‌బుక్‌లో ఫ్రెండ్స్‌ జాబితాలా వందలకొద్దీ ఉండరు. ఈ రకమైన స్నేహమే కలకాలం నిలిచి ఉంటుంది. ఇప్పటి యువత స్నేహాల్లో వాసి తక్కువ, రాసి ఎక్కువ. ప్రపంచీకరణ నిజమైన స్నేహాన్ని మింగేస్తోంది. - డా|| వీరజారావు, సైకాలజీ హెడ్‌: లయోలా అకాడెమీ కలకాలం నిలవాలంటే.. * ఎంత చనువున్నా మీ స్నేహితుడికంటూ ఓ వ్యక్తిగత పరిధి ఉంటుంది. అందులోకి చొచ్చుకుపోతానంటే కుదరదు.* నీ మిత్రుడికి నువ్వొక్కడివే ఫ్రెండ్‌వి కాదు. పూర్తి సమయం నాకే కేటాయించాలని ఈర్ష్య పడితే ఆ స్నేహం నిలవదు. * ఎంత దగ్గరి స్నేహితులైనా గొడవలు, గిల్లికజ్జాలు సహజం. తప్పు చేసినపుడు క్షమాపణ కోరడం తప్పేం కాదు. * పొగడ్తలకే పరిమితం అయ్యేవాడు స్నేహితుడు కాదు. తప్పు చేస్తే విమర్శించాలి. అది మిత్రుడి మనసును నొప్పించకుండా ఉండాలి. * సామాజిక అనుబంధాల వెబ్‌సైట్లు పరిచయాల్ని పెంచుతాయి. అనుభూతులు, భావోద్వేగాలు పంచే స్నేహితుల్ని తయారు చేయవు. * ఫ్రెండ్‌ని మాత్రమే కాక అతడి అలవాట్లు, అభిరుచులు, కుటుంబాన్నీ గౌరవించడం నిజమైన స్నేహం లక్షణం. * మంచి మిత్రుడు మంచి శ్రోత కూడా. ఫ్రెండ్‌ బాధ, సంతోషం మీ మనసు చేరాలంటే మనసు పెట్టి వినాలి. * స్నేహితుడి ఫియాన్సీలను కోరుకోవడం, అతడి రహస్యాలు బహిర్గతం చేయడం నిజమైన స్నేహం అనిపించుకోదు. * చేసిన సాయానికి ప్రతిఫలం ఆశిస్తే స్నేహం ఆయుష్షు తగ్గినట్టే. * బలమైన బంధాన్ని సైతం నిట్టనిలువునా కూల్చేవి ఆర్థిక లావాదేవీలు. ఈ విషయాల్లో స్పష్టంగా ఉండాలి. * మందు పార్టీలకు ముందుండటం, సరదాల్ని ఎంజాయ్‌ చేయడమే స్నేహం కాదు. వాటివల్ల కలిగే చెడు స్నేహితుడికి అర్థమయ్యేలా చెప్పాలి