ఐడియా యుద్ధం! (Eenadu Sunday_16/12/12)

కొత్త ఆలోచనలు కదంతొక్కుతాయి. ఆవిష్కరణలు సై అంటే సై అంటాయి. ఐడియా పోటీలూ, బిజినెస్‌ ప్లాన్‌ కాంపిటీషన్లూ... క్యాంపస్‌ బుర్రలకు పదునుపెడుతున్నాయి. ఔత్సాహిక వ్యాపారవేత్తల కోసం గెలుపు తలుపులు తెరుస్తున్నాయి. ఆలోచన... చిన్న పాయగా మొదలై... మహా సముద్రంలా విస్తరిస్తుంది. ఇది... జ్ఞానశక్తి. మేధకు సంబంధించింది. పోటీ... ప్రపంచానికి వీరుడినిస్తుంది. వీరుడికి విజయాన్నిస్తుంది. విజయానికి అర్థాన్నిస్తుంది. ఇది... ఇచ్ఛాశక్తి. గెలవాలన్న తపనతో ముడిపడింది. ఆచరణ... అద్భుతమైన ఐడియాలన్నీ వాటంతటవే అత్యద్భుతమైన వ్యాపారాలైపోవు. అమలు ముఖ్యం. చిత్తశుద్ధి ఉండాలి. ఇదే క్రియాశక్తి. ఆచరణే ప్రాణం. ఇచ్ఛాశక్తి-జ్ఞానశక్తి-క్రియాశక్తి ఈ మూడింటినీ కలిపి 'మహాశక్తి'గా అభివర్ణిస్తుంది భారతీయత. అది ఐడియాల పోటీ కావచ్చు, బిజినెస్‌ ప్లాన్‌ కాంపిటీషన్‌ కావచ్చు-ఏ విజయానికైనా ఇదే మార్గం, ఇదే మంత్రం!ఐడియాలు కావాలి... నూట ఇరవైకోట్ల కస్టమర్లున్నారు. ఇంటర్నెట్‌ ఉంది. ఇంటికో ఇంజినీరింగ్‌ పట్టభద్రుడున్నాడు. మౌలిక సౌకర్యాలున్నాయి. లేనిదల్లా ఐడియాలే. ఉన్నా అడుగుబొడుగు సరుకే. కాపీ రాగమే! నిఖార్సయిన ఐడియాల కొరత మార్కెట్‌ను తీవ్రంగా వేధిస్తోంది. ఎదుగుతున్న సమాజానికి ఆవిష్కరణలే ఆక్సిజన్‌. ఆ అవసరం పెరిగేకొద్దీ పోటీల ప్రాధాన్యం పెరుగుతుంది. అదే జరుగుతోందిప్పుడు. పోటీ... పదునైన బుర్రలకు సవాలు, గట్టి ఆలోచనలకు గండపెండేరం. అలాంటి పరీక్షలోనే... రంగురాళ్లతో పోరాడి వజ్రం గెలుస్తుంది. జంతుజాలం మధ్యలోంచి మృగరాజు దర్జాగా నడిచొస్తుంది. త్రేతాయుగంలో శివధనుస్సు అయినా, ద్వాపరలో మత్స్యయంత్రమైనా పోటీకి ప్రతీకలే. ఇప్పుడా పోరు మేధోయుద్ధంగా మార్పు చెందింది. బిజినెస్‌ ఐడియా కాంపిటీషన్స్‌... వాటి తాజారూపం. క్యాంపస్‌ క్యాంటీన్లో సెటైర్లేసుకుంటూ కాలక్షేపం చేసే కుర్రాళ్లను రెచ్చగొట్టాలంటే... లక్ష్యం లేకుండా బతికే టెక్కీలకు గెలుపులోని కిక్కు రుచి చూపాలంటే... 'నేనూ నాజీతం' అనుకునే జీవితాలకు విశ్వరూప దర్శనం చేయించాలంటే పోటీలే మార్గం. మరో వర్గమూ ఉంది. వాళ్లనెవరూ గిల్లాల్సిన పన్లేదు. గిచ్చాల్సిన అవసరం లేదు. రెచ్చిపోయే గుణం రక్తంలోనే ఉంటుంది. అవకాశాల కోసం భుజానికి బైనాక్యులరేసుకుని తిరుగుతుంటారు. ప్యాకేజీ బాగుంటే... బ్యాగేజీ సర్దుకుని బయల్దేరతారు. ప్రైజ్‌మనీ పాకెట్లో పడేదాకా పచ్చి మంచినీళ్లయినా ముట్టుకోరు. ...వీళ్లంతా ఐడియాల యుద్ధంలో అక్షౌహిణుల సైన్యం. దరఖాస్తులకు ఆహ్వానం... శామ్‌సంగ్‌, ఎకనమిక్‌ టైమ్స్‌, టాటా, మహీంద్రా, ఫిలిప్స్‌, నోకియా... ఆహ్వానిస్తున్నది ఆషామాషీ సంస్థలు కాదు. జాతీయ అంతర్జాతీయ దిగ్గజాలు. ఆ పిలుపులో కొంత కార్పొరేట్‌ సామాజిక బాధ్యత ఉంది. ఎదుగూ ఎదగనివ్వూ... అన్న సువిశాల వ్యాపార భావనా లేకపోలేదు. నిజానికి ఏ సంస్థకు ఆ సంస్థకు పరిశోధన- అభివృద్ధి విభాగాలున్నా, వాటిపై కోట్లకు కోట్లు ఖర్చుపెడుతున్నా... ఇప్పటిదాకా ఏ గొప్ప వ్యాపార ఆలోచనా అద్దాల గదుల్లో వూపిరిపోసుకోలేదు. గూగుల్‌, ట్విటర్‌, ఫేస్‌బుక్‌... అన్నీ జనంలోంచి పుట్టినవే. సామాన్యుల ఆవిష్కరణలే. అందుకే కార్పొరేట్‌ సంస్థలు యువత భాగస్వామ్యానికి అంత ప్రాధాన్యం ఇస్తున్నాయి. ఐడియాను వ్యాపారంగా మలచడంలో అన్నివిధాలా అండగా నిలిచే ఏంజిల్‌ ఇన్వెస్టర్లూ, వ్యాపార భాగస్వాములుగా మారి పెట్టుబడులు సమకూర్చే వెంచర్‌ క్యాపిటలిస్టులూ ప్రత్యక్షంగానో పరోక్షంగానో ఆశీస్సులు అందించే పోటీలూ తక్కువేం కాదు. అందులోనూ రకరకాలు. ఒక పోటీ ఐడియాలు చెబితే చాలంటుంది. ఒక పోటీ పక్కా బిజినెస్‌ ప్లాన్‌ సమర్పించమంటుంది. ఒక పోటీ గ్రామీణుల జీవితాల్లో మార్పు తీసుకొచ్చే ఆవిష్కరణలు కావాలంటుంది. ఒక పోటీ పర్యావరణానికి హానిచేయని టెక్నాలజీని కనిపెట్టమంటుంది. ఒక పోటీ అదరగొట్టే మొబైల్‌ అప్లికేషన్లను అందించమంటుంది. ఒక పోటీ డిజైనింగ్‌కు పెద్దపీట వేస్తూ వికలాంగుల సైకిళ్లనో, బస్‌స్టాపు బెంచీలనో సరికొత్తగా రూపొందించమంటుంది. కొన్ని విద్యార్థులకే పరిమితం. ఇంకొన్ని అందరికీ ఆహ్వానం. ఏ సంస్థా రాకెట్‌ టెక్నాలజీ గురించో పరుసవేది విద్య గురించో అడగటం లేదు. సామాన్యుడి జీవితాన్ని మార్చే చిన్న ఆలోచన ఇచ్చినా చాలంటున్నాయి. శామ్‌సంగ్‌ ఇన్నొవేషన్‌ అవార్డు విజేత మావ్లే ఆవిష్కరణ ఏమిటో తెలుసా... ప్రమాదాల్లో గాయాలపాలైనవారిలో తక్షణం రక్తస్రావాన్ని ఆపే థర్మోస్టాటిక్‌ డ్రెస్సింగ్‌. 'నిమిషానికో రోడ్డు ప్రమాదం జరుగుతోంది. రక్తం పోవడం వల్లే ప్రాణాలు కోల్పోతున్నవారు సగానికి సగంమంది. ఈ డ్రెస్సింగ్‌తో రక్తస్రావాన్ని ఆపడం చాలా సులభం' అంటారు మావ్లే. రక్తమోడుతున్న రహదారుల్ని చూడలేకే ఈ పరిశోధన ప్రారంభించారాయన. చాలా ఐడియాలకు మూలం మేధస్సో సాంకేతిక పరిజ్ఞానమో కాదు. స్పందన, మానవీయ స్పందన! వికలాంగులు ఉపయోగించే చక్రాల సైకిళ్లు మెట్లు ఎక్కడానికి పనికిరావు. ఇదో పెద్ద అవరోధం. ఓ తీవ్ర సమస్య కూడా. ఐఐటీ కాన్పూర్‌ విద్యార్థి శానుశర్మ తనకున్న సాంకేతిక పరిజ్ఞానంతో ఆ పరిమితిని అధిగమించే ప్రయత్నం చేశారు. ఆ సృజనకు జి.ఇ.ఇండియా ఇన్నొవేషన్‌ అవార్డు వచ్చింది. విజయభాస్కర్‌ 'ఎకో కేర్‌' ...పర్యావరణానికి ఎలాంటి హానీ చేయని ఇటుకల్ని ఉత్పత్తి చేస్తుంది. దీనివల్ల ప్రకృతికి నష్టం ఉండదు. తేలిగ్గా ఉంటాయి కాబట్టి, నిర్మాణపనులూ చకచకా జరిగిపోతాయి. 'బిజ్‌-క్వెస్ట్‌' పోటీల్లో ఈ ప్రాజెక్టు ఎంపికైంది. సామాజిక బాధ్యతలోంచి ఈతరహా ఆలోచనలు ప్రాణంపోసుకుంటాయి. జీవితానుభవాలు కూడా ఐడియాకు బలాన్నిస్తాయి. ఆన్‌లైన్‌ టికెట్‌ బుకింగ్‌ సంస్థ 'రెడ్‌బస్‌' సంగతే తీసుకోండి. సంస్థ వ్యవస్థాపకుల్లో ఒకరైన ఫణీంద్రశర్మ పండక్కి వూరెళ్లడానికి పడిన కష్టమే... తిరుగులేని బిజినెస్‌ ఐడియాగా మారింది. వెంచర్‌ క్యాపిటల్‌ సంస్థల్నీ ఆకర్షించింది. ఆ కంపెనీ మూడువందల కోట్ల వార్షిక ఆదాయాన్ని నమోదు చేసుకుంది. ఒక రెడ్‌బస్సే ఏమిటి, మార్కెట్‌ మొత్తం సామాన్యుడి చుట్టే గింగిర్లు కొడుతోందిప్పుడు. అందుకే ఐడియా పోటీల నిర్వాహకులూ 'సామాన్య మంత్రం' జపిస్తున్నారు.వరాల మూటలు... విద్యార్థికైనా, ఔత్సాహిక వ్యాపారికైనా... బిజినెస్‌ ప్లాన్‌ పోటీల్లో గెలుపు అంటే, జీవితంలో మలుపే! ఆ విషయంలో సందేహం లేదు. ఎకనమిక్‌ టైమ్స్‌ 'ద పవర్‌ ఆఫ్‌ ఐడియా'... ముడి ఐడియాలకు పదునుపెట్టి మెరుగులు దిద్దుతుంది. వేలవేల దరఖాస్తుల్లోంచి... దాదాపు 75 ఆలోచనలను ఎంపిక చేసి, ఐడియా వీరుల కోసం ఐఐఎమ్‌ సహకారంతో సదస్సు నిర్వహిస్తుంది. మెంటార్స్‌ను (మార్గదర్శకులను) అందిస్తుంది. అనుభవ సంపన్నుల దిశానిర్దేశంలో బాగా రాటుదేలిన ఐడియాల మధ్యే ప్రధాన పోరు ఉంటుంది. విజేతలకు ఐదు లక్షలదాకా బహుమతి ఇస్తారు. శామ్‌సంగ్‌ కూడా దాదాపుగా ఇంతే మొత్తంలో నజరానా ప్రకటిస్తుంది. మహీంద్రా స్పార్క్‌ సెప్టెంబరులో ప్రారంభించిన పోటీలు డిసెంబరు చివరి దాకా ఉంటాయి. బిజినెస్‌ ప్రాజెక్టులకూ, ఐడియాలకూ వేరువేరు విభాగాలున్నాయి. నెలనెలా పన్నెండు గ్రాంట్లు (ప్రాజెక్టులకు ఎనిమిది, ఐడియాలకు నాలుగు) అందిస్తారు. అంతిమ పోటీలో అత్యుత్తమ ప్రాజెక్టుకు 40 లక్షలు, అత్యుత్తమ ఐడియాకు 20 లక్షలు నజరానా ఇస్తారు. 'నెక్ట్స్‌ బిగ్‌ ఐడియా' తొలి 30 బృందాలకు 50 లక్షలదాకా నిధులు సమకూరుస్తుంది. 'బిజ్‌క్వెస్ట్‌' పోటీల విజేతల్లో ముగ్గురికి కోటిరూపాయల చొప్పున నిధులు లభించాయి. 'హైదరాబాద్‌ ఫర్‌ ఇన్నొవేటర్స్‌ ఫోరం'... త్వరలో జరగనున్న ఐడియా కార్నివాల్‌ ద్వారా రెండువందల మంది విద్యార్థులను ఎంపిక చేయాలని భావిస్తోంది. వారి ఐడియాలను వడపోసి, మెరుగుపెట్టి... కొన్నింటికైనా కార్యరూపం ఇవ్వాలన్న కృతనిశ్చయంతో ఉంది. కాలేజీ స్థాయిలో జరిగే పోటీలపై పెద్దపెద్ద కంపెనీల మానవవనరుల విభాగాలు ఆసక్తి చూపుతున్నాయి. 'ఐడియా' స్టార్స్‌కు ఆకర్షణీయమైన జీతాలు ఆఫర్‌ చేస్తున్నాయి. క్యాంపస్‌ దాటకుండానే వల వేయడానికి మైక్రోసాఫ్ట్‌ వంద విద్యాసంస్థల్లో ఇన్నొవేషన్‌ కేంద్రాలు ప్రారంభించబోతోంది. ఐడియాకు ప్రాణంపోయడం అంటే మాటలు కాదు. ఉత్పత్తి, మార్కెటింగ్‌, బ్రాండింగ్‌, సిబ్బంది... కోట్లు కావాలి. మొత్తంగా ఓ వ్యవస్థను నిర్మించుకోవాలి. ఆ పెట్టుబడితో పోలిస్తే, విజేతలకు ఇచ్చే బహుమతి మొత్తం తక్కువే కావచ్చు. కానీ, గెలుపు అందించే ఆత్మవిశ్వాసం మాత్రం వెలకట్టలేనిది. గుర్తింపు వల్ల..మన ఐడియా మీద మనకు నమ్మకం కుదుర్తుంది. విజేతను వేయికళ్లు గమనిస్తుంటాయి. అందులో ఇన్వెస్టర్లూ ఉండవచ్చు. అంతెందుకు, 'పాలతో ప్రజల జీవితాల్లో మార్పు' నినాదంతో 'అన్‌రీజనబుల్‌ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌' పోటీకి పంపిన ప్రతిపాదన... తమిళనాడుకు చెందిన దేవీప్రసాద్‌ జీవితాన్నే మార్చేసింది. 'మీ ఆలోచన ఏమిటో నాలుగు ముక్కల్లో చెప్పండి?' అని అడిగినప్పుడు 'ప్రతి ఆవు నుంచి మరిన్ని పాలు, ప్రతి రైతుకూ మరిన్ని ఆవులు, ప్రతి పల్లెలో మరింతమంది రైతులు..' అంటూ మూడంటే మూడేముక్కల్లో తేల్చేశాడు. ఆ ఆత్మవిశ్వాసం నిర్వాహకులకు నచ్చింది. దేవీప్రసాద్‌ 'ఆరోహణ' పేరుతో పాల ఉత్పత్తిని ఓ సామాజిక వ్యాపారంగా ప్రారంభించాలనుకున్నాడు. అంతర్జాతీయ స్థాయిలో జరిగిన ఎంపికలో అందరికంటే ముందు నిలిచాడు. ఇంకేముంది, వెంచర్‌ క్యాపిటలిస్టుల ద్వారా నిధులు సమకూరాయి. దాదాపు పాతిక గ్రామాలకు తన సామాజిక వ్యాపారాన్ని విస్తరించగలిగాడు. ఐడియా దగ్గరికే అవకాశాలు... ఒక్క పోటీల ద్వారానే సాధ్యం. కలల కసరత్తు... ఎందుకు, కొన్ని ఐడియాలే న్యాయనిర్ణేతలను ఆకర్షిస్తాయి? కొన్ని ఐడియాలకే బహుమతులు దక్కుతాయి? కొన్ని ఐడియాలే ఇన్వెస్టర్ల విశ్వాసాన్ని చూరగొంటాయి? అంటే... 'ఐడియా మేనేజ్‌మెంట్‌' ఓ కళ. బిజినెస్‌ ప్లాన్‌... సినిమా స్క్రిప్టులా పక్కాగా ఉండాలి. రోడ్‌మ్యాప్‌లా స్పష్టంగా ఉండాలి. రాజ్యాంగంలా సమగ్రంగా ఉండాలి. ఫిక్షన్‌లా ఆకట్టుకునేలా ఉండాలి. మంచి బిజినెస్‌ ప్లాన్‌ అన్నది నూటికినూరు శాతం విజయాన్ని ఇవ్వకపోవచ్చు. కానీ, విజయావకాశాల్ని ఇస్తుంది. సైనికుడిలోని అప్రమత్తత, ఆటగాడిలోని సాధన, సైంటిస్టులోని ఏకాగ్రత, విద్యార్థిలోని జిజ్ఞాస, నటుడిలోని సమయస్పూర్తి, పర్వతారోధకుడిలోని ఆశావాదం... ఐడియాల జాతర! కల... నిద్రలో వచ్చి నిద్రలో పోయేది కాదు. నిద్రలేపేది, నిద్రలేకుండా చేసేది. కళ్ల నిండా ఆశలతో, గుండెల నిండా ఆత్మవిశ్వాసంతో - భుజంతట్టే చేతుల కోసం ఎదురుచూస్తున్న కొత్తతరాన్ని గుర్తించి గౌరవించి ప్రోత్సహించడానికి ఎన్నో వేదికలు, దమ్మున్న ఐడియాలకు దుమ్మురేపే అవకాశాలు! గాంధీ మార్గం ఒక మంచి ఐడియాకు ఉండాల్సిన లక్షణాలు తెలుసుకోవాలంటే... ఆధునిక చరఖా డిజైనింగ్‌ కోసం 1929లో మహాత్మాగాంధీ నిర్వహించిన ఐడియా పోటీల ప్రకటన చదవాలి. * మరింత వేగంగా, మరింత సమర్థంగా పనిచేయగల చరఖా అవసరం దేశానికి చాలా ఉంది. * మీరు రూపొందించే చరఖా చాలా తేలిగ్గా ఉండాలి. తరలించడానికి వీలుగా ఉండాలి.* రెండు చేతులతో కానీ ఒక చేతితో, ఒక కాలితో కానీ పనిచేసుకోడానికి అనువుగా ఉండాలి. * ఓ మహిళ దాదాపు ఎనిమిదిగంటలు నిర్విరామంగా పనిచేసినా ఇబ్బంది కలగకూడదు. అలసట అనిపించకూడదు. * ధర కూడా తక్కువే ఉండాలి. అదీ 150 రూపాయల లోపే అయితే మంచిది. * నాణ్యత విషయంలో రాజీపడకూడదు. కనీసం ఇరవై సంవత్సరాలు ఎలాంటి మరమ్మతులూ లేకుండా పనిచేయాలి. * వార్షిక నిర్వహణ ఖర్చు చరఖా ధరలో ఐదు శాతానికి మించకూడదు. దరఖాస్తులను సబర్మతీ ఆశ్రమానికి పంపాలి. బహుమతి పొందిన డిజైన్‌పై సర్వహక్కులూ భారతీయ చరఖా సంఘానికి బదిలీ చేయాలి. బహుమతి: రూ.లక్ష (ప్రస్తుత విలువ కోటిరూపాయల పైమాటే!) వాట్‌ ఎన్‌ ఐడియా బాపూజీ! ఎంట్రప్రెన్యూర్‌కు ఉండాల్సిన ప్రధాన లక్షణాలు. ఉత్పత్తి నాణ్యంగా ఉన్నంతమాత్రాన సరిపోదు... ప్యాకింగ్‌ కూడా అంతే అద్భుతంగా ఉండాలి. అప్పుడే వినియోగదారుడు ఇటువైపు చూస్తాడు. వెంటనే కొనేస్తాడు. ఐడియా కూడా అంతే. అదో ముడి వజ్రం లాంటిది. పైపైన చూస్తే ఆకర్షణీయంగా ఉండదు. మెరుగులు పెట్టాలి. మేకప్పు వేయాలి. అన్నిటికంటే ముందు మన ఐడియాను మనం ప్రేమించాలి. బలంగా విశ్వసించాలి. మనమే నమ్మకపోతే, ఎదుటి వ్యక్తుల్ని ఎలా నమ్మించగలం? ఆ నమ్మకం మన మాటల్లో చేతల్లో ప్రతిఫలించాలి. అదే సమయంలో పిడివాదమూ పనికిరాదు. మూలానికి భంగం వాటిల్లనంత వరకూ మన ఆలోచనకు ఒకటిరెండు మార్పుచేర్పులు సూచించినా... పాజిటివ్‌గా తీసుకోవాలి. 'సాలెపురుగు నా వ్యాపార గురువు. అది ఫలానా వైపు నుంచే పని మొదలుపెట్టాలని మడికట్టుకు కూర్చోదు. ఎక్కడ అనువుగా ఉంటే అక్కడి నుంచే మొదలుపెడుతుంది. ఆగూడు కూడా ఎంత మెత్తగా ఉంటుందో అంత బలంగా ఉంటుంది' అంటారు వ్యాపారవేత్త ఆనంద్‌ మహీంద్రా. జీవితంలో అయినా, పోటీల్లో అయినా ఆమాత్రం పట్టువిడుపులు అవసరమే.బిజినెస్‌ ఐడియా న్యాయనిర్ణేతలకు మన ఐడియాతో పాటూ వ్యక్తిత్వమూ నచ్చాలి. ఏ ఒక్కటి నచ్చకపోయినా రెండూ నచ్చనట్టే. ''ఎవరైనా కొత్త ఐడియాతో వస్తే ఆ వ్యక్తిలో ఓర్పు, పట్టుదల ఏమేరకు ఉన్నాయో గమనిస్తాం. ఆ తర్వాతే బిజినెస్‌ ఐడియా గురించి ఆలోచిస్తాం. అవసరమైతే ఐడియాను మార్చుకోగలం. మనిషిని మార్చలేం కదా!' అంటారు 'హైదరాబాద్‌ ఏంజిల్స్‌' అధ్యక్షుడు శ్రీని కొప్పోలు. నిపుణుల్ని గెలవడానికి అంకెలే అస్త్రాలు. సర్వేలూ అధ్యయనాలూ మార్కెట్‌ గణాంకాలూ మన ప్లాన్‌లో విస్తారంగా ప్రస్తావించాలి. ఐడియాకు పరిమితులేమైనా ఉంటే (ఉంటాయి కూడా) నిజాయతీగా ఒప్పుకోవాలి. మనదే అత్యుత్తమమైన ఐడియా అన్న భ్రమ వద్దు. ఎవరో ఒకరు మనల్ని చిన్నబుచ్చవచ్చు. అయినా... చిరునవ్వుతో స్వీకరించాలి. ప్రపంచాన్ని ఓ మలుపు తిప్పిన ఐడియాలన్నీ ఈ దశను దాటుకునే వచ్చాయి. అపజయాల్నీ అవమానాల్నీ ఎదుర్కోడానికి ఒకటే మార్గం.. ఫస్ట్‌ దె ఇగ్నోర్‌ యు. దెన్‌ దె లాఫ్‌ ఎట్‌ యు. దెన్‌ దె ఫైట్‌ విత్‌ యు. దెన్‌... యు విన్‌!